กลีบลำดวน ขนมมงคล ความเป็นมาของขนมไทยโบราณ
กลีบลำดวน ขนมมงคล คำว่า “ขนม” จากข้อสันนิษฐานนั้นมาจากำคำว่า “ข้าวหนม” ที่มีที่มาจากการใช้ข้าว ผสมน้ำตาล และเรียกกันมา เรื่อยๆ จนเพี้ยนเป็นคำว่า ขนม เป็นของหวานสำหรับรับประทานกัน ในอาณาจักรไทย มักจะทานหลังจากทานอาหารมื้อหลักเสร็จเรียบร้อย อย่างของคาวแล้ว ก็จะทานของหวานต่อ เพื่อเป็นการล้างปาก หรือจะทานกันเป็นของว่าง พร้อมน้ำชา น้ำผลไม้ หรือน้ำสมุนไพร ซึ่งขนมไทยนั้น จะมีเอกลักษณ์ ด้านวัฒนธรรมประจำชาติไทย คือ มีจะความละเอียดอ่อน ประณีต ในการเลือกสรรวัตถุดิบ กลวิธีการทำที่มีความพิถีพิถัน ทำให้รสชาติของขนม อร่อยและหอมหวาน สีสันสวยงาม รูปลักษณ์ชวนรับประทาน ในสมัยโบราณ ขนมไทยจะทำขึ้นในโอกาสที่สำคัญๆ เท่านั้น อย่างเช่น งานแต่ง งานบวช หรือเป็นการจัดทำขึ้น เพื่อรองรับแขกบ้านแขกเรือน กลีบลำดวนประยุกต์
เนื่องจากขนมไทยจะมีความหมาย และความเหมาะสม ในแต่ละโอกาส ขนมไทยบางชนิดมีกลวิธีการจัดทำ ที่จะต้องใช้กำลังคน จำนวนวัตถุดิบมาก จึงจะมีการจัดทำขนม เพียงเฉพาะโอกาสสำคัญๆ เท่านั้น ถ้าหากกล่าวถึงขนมสมัยก่อนนั้น จะมีความบ่งบอกถึงฐานะอีกด้วย อย่างเช่น ขนมต้ม ข้าวต้มมัด ขนมชั้น ขนมถ้วย ขนมครก ฯลฯ เฉพาะกลุ่มชาวบ้านพื่นเมือง แต่ถ้าเป็นขนมชาววัง แน่นอนอยู่แล้ว ที่จะต้องมีความแตกต่างในเรื่องของหน้าตา และความประณีตในการทำมากกว่า อย่างเช่น ทองหยิบ ทองหยอด ฝอยทอง เม็ดขนุน จ่ามงกุฏ ปลากริมไข่เต่า ลอดช่อง ซ่าหริ่ม ฯลฯ และจากที่กล่าวเกี่ยวกับขนมไทยมานั้น เราจะมาทำความรู้จักเกี่ยวกับขนมไทยชาววัง ที่มีความหมายและหน้าตา น่ารับประทานมาก คือ “ขนมกลีบลำดวน”
ความหมายของขนมไทยโบราณ อย่าง “ขนมกลีบลำดวน”
“ขนมกลีบลำดวน” บ้างก็ว่า “ขนมดอกลำดวน” เป็นขนมไทย ที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว คือจะมีรูปทรง คล้ายกลีบดอกลำดวน มีกลิ่นหอม ของเทียนอบ เนื้อสัมผัสนุ่ม เป็นขนมไทยโบราณ ที่ในสมัยนี้นั้น หาซื้อได้ยากขึ้นทุกที แต่พอเมื่อเจอร้านซื้อ บางทีรสชาติก็จะออกเค็ม ปะแร่มๆ ไม่ถูกปาก พอลองนึกถึงขนมโบราณ ที่เป็นขนมมงคล ก็ต้องนึกถึงขนมในสมัยก่อน อย่างขนมกลีบลำดวน ที่ส่วนใหญ่มักจะทำขนมกลีบลำดวน มาประกอบพิธี มงคลสมรส เพราะเป็นขนมมงคล ซึ่งคนโบราณนั้นเชื่อกันว่า ขนมกลีบลำดวนนั้นเป็นขนมมงคล ที่มีความหมายดี และลึกซึ้ง อย่างมาก คือจะสร้างความงดงาม ให้กับชีวิตคู่ เหมือนกับลักษณะ ของขนมกลีบลำดวน ที่มีการปั้นกลีบดอกสามกลีบ นำมาประสานติดกัน และปั้นเกสร วางไว้ตรงกลาง มีความหมายเกี่ยวกับความรัก ความเชื่อมั่น ในชีวิตคู่ และยังทำให้ขนม แลดูสวยงาม เหมือนกับลักษณะของดอกลำดวนจริงๆ ขนมไทยโบราณ
และ ลักษณะเด่น ของขนมดอกลำดวนนั้น เป็นดอกไม้ที่มีเสน่ห์ ยามค่ำคืน จะส่งกลิ่นหอมอบอวล ถือได้ว่าเป็นเอกลักษณ์ เฉพาะตัว ของดอกลำดวน ซึ่งขนมกลีบลำดวนก็มีขั้นตอนการอบเทียนให้หอมขณะที่กัด เป็นกลิ่นเฉพาะ ของขนมกลีบลำดวน เช่นกัน กลีบลำดวนใส่ เนย
กลีบลำดวน ขนมมงคล ส่วนประกอบในการทำ และขั้นตอนการทำขนม
ส่วนประกอบที่สำคัญ สำหรับการทำขนมกลีบลำดวนนั้นมีไม่มาก และขั้นตอนกระบวนการทำก็ไม่ยากเช่นเดียวกัน
ส่วนประกอบ
- แป้งสาลีอเนกประสงค์ ( แป้งว่าว ) 100 กรัม
- แป้งบัวแดง 100 กรัม
- น้ำตาลป่น 120 กรัม
- เกลือป่น 3/4 ช้อนชา
- น้ำมันพืช 70 กรัม ( สามารถเพิ่ม-ลดน้ำมันได้ค่ะ ถ้าแป้งแห้งไปก็สามารถเพิ่มได้ค่ะ )
- สีผสมอาหาร สำหรับตกแต่ง กลีบลำดวนให้สวยงาม น่ารับประทาน
- เทียนหอม ( เทียนอบ )
ขั้นตอนและวิธีการทำ
- นำส่วนผสมที่เป็นของแห้ง อย่างเช่น แป้งสาลี แป้งบัวแดงและน้ำตาลป่น ผสมให้เข้ากัน จากนั้นนำไปร่อน ด้วยกระชอน หรือตะแกรงร่อน แป้งสัก 2 – 3 รอบ พอให้ส่วนผสมละเอียด และเพื่อหลังจากอบแล้วแป้งสุกทุกที่
- ใส่เกลือป่นในปริมาณ ¾ ช้อนชา ลงไปในส่วนผสม ที่ผ่านการร่อนแล้ว จากนั้นคนส่วนผสมทั้งหมดให้เข้ากัน
- ค่อยๆ เติมน้ำมันพืชลงไปในส่วมผสมของแห้ง แล้วใช้ไม้พายตะล่อม พอให้ส่วนผสมนั้นเข้ากัน แล้วค่อยใช้มือนวด ให้เข้ากันจนเป็นเนื้อเดียวกัน และจับตัวเป็นก้อน แล้วจากนั้นแบ่งแป้งไว้ประมาณ 1/4 ถ้วย เอาไว้สำหรับทำเกสร และพักแป้งทั้ง 2 ส่วนไว้ 1 ชั่วโมง
- นำแป้งส่วนที่จะทำกลีบลำดวน เติมสีผสมอาหารลงไป แล้วแต่คนชอบ ถ้าอยากได้กลีบลำดวน หลายสี ก็แบ่งหลายถ้วย ถ้วยละสี
- นำแป้งที่ผสมสี และนวดจนเป็นเนื้อเดียวกันแล้ว ปั้นเป็นลูกกลมๆ ประมาณลูกละ 10 กรัม แล้วผ่าให้เป็น 3 – 4 แฉก แล้วทำเป็นกลีบ
- นำแป้งที่แบ่งไว้ สำหรับทำเกสร ปั้นเป็นลูกกลมๆ เล็กๆ ไว้ตรงกลางแฉก ใช้ปลายด้ามของช้อนทำบั้งของเกสร
- นำกลีบลำดวนที่ปั้นเรียบร้อยแล้ว ไปอบที่อุณหภูมิ 140 องศาเซลเซียส เป็นเวลา 12 – 15 นาที ใช้ไฟบน และ ล่าง หรือจนขนมสุก
- หลังจากขนมสุกแล้ว นำขนมออกจากเตา พักไว้ให้เย็น วางใส่ในภาชนะ ที่มีฝาปิดมิดชิด
- จากนั้นอบขนมต่อด้วยควันเทียน ซึ่งขั้นตอนนี้ใช้เวลานาน เรียกได้ว่าข้ามคืนกันเลยก็ว่าได้ เพื่อให้ขนมกลีบลำดวน หอมน่ารับประทาน
ส่วนผสมเพียงแค่ไม่กี่อย่าง และวิธีการทำ เพียงแค่ไม่กี่ขั้นตอน ก็สามารถทำขนมกลีบลำดวน ออกมาให้ดูน่ารับประทาน เสมือนสูตรชาววังจริงๆ กลีบลําดวนครัวคุณต๋อย
ยุคทองของขนมไทยที่มีมาตั้งแต่ยุคสมัยก่อน
ในสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช ถือได้ว่าเป็นยุคทอง ของการทำขนมไทย เมื่อสตรีชาวโปรตุเกส เชื้อสายญี่ปุ่น นามว่า “มารี กีมาร์” ผู้เป็นภรรยาเจ้าพระยาวิชาเยนทร์ หรือ บรรดาศักดิ์ว่า “ท้าวทองกีบม้า” เข้ารับราชการเป็นต้น เครื่องของหวานในวัง ท่านได้นำไข่ และน้ำตาลทราย มาเป็นส่วนผสมสำคัญในขนมไทย และท่าน “ท้าวทองกีบม้า” ได้ดัดแปลงสูตรขนมไทย ให้มีรูปแบบหลากหลายมากยิ่งขึ้น winningFT
เป็นขนมโบราณที่ได้รับความนิยมมาอย่างยาวนานแล้ว
ซึ่งได้รับความนิยม มาจนถึงปัจจุบันนี้ ถ้าหากถามถึงขนมกลีบลำดวน กับเด็กรุ่นใหม่ในสมัยนี้ น้อยคนนักที่จะรู้จัก และเคยได้ลิ้มรส เพราะยุคสมัยที่เปลี่ยนไป รสนิยมความชอบ ก็เปลี่ยนผันไปเรื่อยๆ เนื่องจากการได้รับอิทธิพล จากชาวตะวันออก / ตะวันตกมากขึ้น แต่ก็ยังคง มีการอนุรักษ์ขนมไทยไว้อยู่
ถึงแม้ว่าบางอย่าง อาจจะหาทานได้ยากแล้วก็ตาม เป็นขนมไทยที่ควรอนุรักษ์เอาไว้ เป็นขนมที่อร่อยมากๆ สีสันก็สวยงาน รูปลักษณ์ของขนมก็สวยงาม สามารถนำขนมนี้ ไปใช้ในงานมงคลต่างๆ ได้อีกด้วย งานบวช งานแต่ง หรือ ใช้เป็นการต้อนรับ ญาติพี่น้องได้อีกด้วย กลีบลำดวนสูตร ละลายในปาก